در قسمت قبلی پادکست سواد رسانه‌ای که درباره وضعیت رسانه‌های مختلف عصر حاضر و قدرت تأثیرگذاری آنها صحبت کردیم، نهایتا به این پرسش رسیدیم که از بین داده‌های بی‌شماری که روزانه به‌صورت آگاهانه یا ناخودآگاه به سیستم ذهنی ما ارائه می‌شود، به کدام محتوا می‌توانیم اعتماد کنیم؟
وقتی روزانه اخبار، اطلاعات و آموزش‌های بسیاری بدون اینکه خواسته باشیم، از جلوی چشمانمان رد می‌شود یا به گوشمان می‌خورد، چه موضعی در قبال آنها داشته باشیم؟ چطور سواد رسانه‌ای خود را تقویت کنیم تا جلوی ورود اطلاعات نادرست به ذهن خود را بگیریم؟ اهمیت این موضوع با توجه به گسترش شبکه‌های اجتماعی در طول دهه گذشته، خیلی خیلی بیشتر از گذشته شده است. سواد رسانه‌ای دانش و مهارتی است که با استفاده از آن می‌توانیم قدرت تجزیه و تحلیل اطلاعاتی که از طریق رسانه‌ها به ما عرضه می‌شود را به دست بیاوریم و با راستی‌آزمایی آنها توسط این ابزار، جلوی شکل‌گیری خرافه‌های رسانه‌ای و شایعه‌پراکنی را بگیریم.
قطعا اگر شما از کاربران فعال فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی بوده باشید، پیش از این درباره سواد رسانه‌ای شنیده‌اید. اما چیزی که در اینجا می‌خواهیم به شما بگوییم، فقط چند نکته کوتاه اما کلیدی درباره تقویت سواد رسانه‌ای شماست:
- نکته اول: شناخت منابع موثق
به‌عنوان کاربر فعال فضای مجازی، باید معتبرترین منابع و رسانه‌های خبری زمینه موردعلاقه خود را بشناسید. به‌فرض اگر اخبار ورزشی رو دنبال می‌کنید، برای اطمینان درباره شایعه پیوستن فلان بازیکن در فصل نقل‌وانتقالات به تیم محبوب خود، نهایتا باید به یک وبسایت معتبر مراجعه کنید. پس اگه خبر انتقال یک بازیکن رو در شبکه اجتماعی خواندید، می‌توانید برای پی بردن به صحت و سقم آن، اخبار یک وبسایت یا صفحه معتبر را چک کنید. البته اگر در پست مورد نظر به منبع خاصی اشاره شده باشد، کار شما آسان‌تر و فورا می‌توانید به همان منبع مراجعه کنید.
- نکته دوم: جستجو و سرچ هوشمندانه
ممکن است خبر مورد نظر شما، در سایت معتبری که معمولا به آن مراجعه می‌کنید وجود نداشته باشد. پس اینجا باید با یک جستجوی هوشمندانه درباره کلمه مورد نظر در موتورهای جستجوگر (مثل گوگل) سایر سایت‌های معتبر را چک کنید.
- نکته سوم: مقایسه اخبار رسانه‌های مختلف
هر رسانه‌ای اخبار مختلف را با دیدگاه خودش تجزیه و تحلیل می‌کند و با این رویکرد، اطلاعات را با موضع‌گیری خاص خودش در اختیار مخاطبان قرار می‌دهد. پس شما باید بتوانید هوشیارانه و به‌دور از موضع‌گیری، این داده‌ها را با هم مقایسه کنید و به جمع‌بندی برسید.
- نکته چهارم: تقسیم‌بندی ذهنی اطلاعات
گاهی ممکن است با هیچ شیوه‌ای نتوانید دریافته‌های روزانه خود را راستی‌آزمایی کنید. پس برای این کار می‌توانید در ذهن خود دو فولدر ایجاد کنید. فولدر اطلاعات تأییدشده و فولدر اطلاعاتی که هنوز به درستی آنها پی نبردید. به یاد داشته باشید که در قضاوت‌های شخصی، گفتگو‌های روزانه و سایر موارد مشابه، نباید از داده‌های تأییدنشده استفاده کنید. اما می‌توانید آنها را گوشه ذهنتون بگذارید تا بعدا پازل‌های ذهنی خودتون رو تکمیل کنید. در عصر گسترش رسانه‌ها، هیچ‌کس از سواد رسانه‌ای بی‌نیاز نیست.
خوشحال می‌شویم نظرات و سوالات خود را با ما در کارخانه تولیدمحتوای مدیاشو به اشتراک بگذارید حتما پاسخگوی شما عزیزان هستیم.