پادکست (podcast) چیست؟
پادکست چیست؟
هر محتوا و موضوعی با توجه به موقعیت و مخاطبش، قالب خاصی می‌طلبد. مثلاً در سطح شهر یا در پاساژها، تلویزیون‌های شهری با پخش تیزرهایی که برای انتقال پیام خود نیازی به صوت و صدا ندارند، با عابران پیاده ارتباط برقرار می‌کنند. اما همان پیام در یک بزرگراه که ماشین‌ها به‌سرعت در آن حرکت می‌کنند، با یک بیلبورد بزرگ (بدون تکیه بر جزئیات) نمایش داده می‌شود. زیرا سرنشین‌های خودرو فرصت دیدن یک تیزر یا پی بردن به نکات جزئی را ندارند.
از طرف دیگر نوع مخاطب شما هم در انتخاب قالب انتقال پیام مؤثر است. مثلاً شاید نوجوانان، پیام آموزشی یک تیزر شاد و موزیکال را به‌سادگی دریافت کنند؛ اما محتوای آموزشی یک فایل صوتی درباره همان موضوع را اصلاً نپسندند. به این ترتیب انتخاب قالب مناسب (با توجه به موقعیت و مخاطب) اهمیت خاصی پیدا می‌کند.
امروزه بسیاری از جوانان، دانشجویان و حتی پژوهشگران حرفه‌ای، ترجیح می‌دهند که لااقل بخشی از مطالعات خود را با فایل‌های صوتی دنبال کنند؛ حال ممکن است این کار را هنگام فراغت یا پیاده‌روی و رانندگی انجام دهند، یا اینکه خیلی جدی، وقت مشخصی را به گوش کردن و پیاده‌سازی محتوای آن اختصاص دهند. به‌این ترتیب در طول این چند سال پس از استقبال گسترده از کتاب‌های صوتی، پادکست‌ها هم مورد توجه قرار گرفته‌اند.
مقصود از پادکست، محتوای صوتی دیجیتالی است که به‌صورت یک فایل از طریق پلتفرم‌های اینترنتی در دسترس مخاطبان قرار می‌گیرد و با توجه به ساختار بستر پخش، قابلیت بارگیری (download) یا پخش آنلاین دارد و معمولاً درباره یک موضوع خاص به‌صورت دنباله‌دار منتشر می‌شود. واژه (podcast) از ترکیب دو واژه (iPod) و (broadcast) ساخته شده است و در سال ۲۰۰۴ توسط بِن هامرسلی (Ben Hammersley) نویسنده مطبوعاتی و ژورنالیست بی‌بی‌سی و گاردین پیشنهاد شد.
هرچند اهمیت سایر محتواها به قوت خود باقی است، و روزبه‌روز با پیشرفت تکنولوژی تغییرات جدیدی حاصل می‌آید،
اما هنوز جایگاه محتوای صوتی حفظ شده است.
اهمیت رسانه‌های صوتی در حدی است؛ که آخرین پلتفرمی که با نسخه اپلیکیشن خود در سال ۲۰۲۱ کاربران دنیای مجازی را هیجان‌زده
کرد، کلاب‌هاوس (clubhouse) بود، که یک پلتفرم مبتنی بر لایو صوتی است.
چرا پادکست؟
پیش از دوره گسترش فناوری‌ها هم محتوای صوتی طرفداران خود را داشته است. گذشته از محصولات موسیقایی و برنامه‌های رادیویی که به اقتضای ماهیت‌شان نخستین رسانه‌های صوتی بشر محسوب می‌شوند، نوارهای کاسِتی که با آنها قصه، نمایش‌نامه یا محتوای متنی کتاب‌ها روایت می‌شد، نخستین نمونه‌های محتوای صوتی شمرده می‌شوند. پس تولید و نشر چنین آثاری پیش از این هم سابقه و طرفدار داشته است.
اما پس از گسترش فناوری‌ها، خیلی از سخت‌افزارهای قدیمی منسوخ شدند. در زمینه تولید محتوا هم خیلی‌ها به بسترهای اینترنتی روی آوردند. به این ترتیب طرفداران محتوای صوتی، نوارهای کاست را کنار گذاشتند و سراغ کتاب‌های الکترونیک و پادکست‌ها رفتند. پادکست‌هایی که با تکنولوژی امروز به سادگی ضبط می‌شوند و با یک اشاره بین کاربران پیام‌رسان‌ها، به آسانی جابجا می‌شوند.
پس مهم‌ترین دلایلی که می‌تواند شما را به ساخت پادکست وادارد، کم‌هزینه بودن ساخت و همچنین سهولت انتشار آن است. این نکته را هم در نظر داشته باشید که همواره شنیدن را یکی از ابزارهای مهم و کارآمد یادگیری دانسته‌اند. به یاد داشته باشید که در طول دوران تحصیل‌مان، معلم‌ها و اساتید بیش از آن‌که پای تخته‌سیاه چیزی بنویسند یا برایمان ویدئوی آموزشی پخش کنند، با ما صحبت کرده‌اند و از طریق گوش‌هایمان، داده‌ها را به مغزمان ارسال کرده‌اند.
به یاد داشته باشید که اگر شنوایی نبود، هرگز زبان و گفتاری پدید نمی‌آمد!
پس هنوز باید گفت و شنید …
با محتوای صوتی …
با پادکست …
کاربردهای پادکست
به این نکته توجه داشته باشید که کتاب صوتی با پادکست متفاوت است. کتاب صوتی بازخوانی محتوای یک کتاب چاپی یا الکترونیک مکتوب است. اما پادکست در قالب یک برنامه صوتی کارگردانی‌شده به مخاطبان ارائه می‌شود. پس رسالت پادکست صرفاً قصه‌گویی، پخش موسیقی یا چیزی شبیه به این نیست. پادکست‌ها معمولاً به اقتضای موضوع، محتوایی آموزشی دارند. البته در این میان شما می‌توانید برای تبلیغ حرفه خود، محتواهای آموزشی مرتبط با آن را تولید و منتشر کنید. به فرض اگر آهنگساز هستید، می‌توانید پادکست‌هایی درباره تاریخ موسیقی و پربیننده‌ترین کلیپ‌های تاریخ ارائه دهید.
یک پادکست خوب چه ویژگی‌هایی دارد؟
مهم‌ترین کلیدواژه را در عکاسی و اساسا در تبلیغات فراموش نکنید
خلاقیت، خلاقیت و باز هم خلاقیت
محتوای متنی و سناریوی خوب
در مقالات دیگر هم به این نکته اشاره کرده‌ایم که هر محتوایی باید متن و سناریوی مخاطب‌پسندی داشته باشد. حال این قضیه درباره پادکست اهمیت بیشتر پیدا می‌کند. زیرا محتوای پادکست به‌عنوان یک برنامه صوتی حرفه‌ای که مخاطبان خاص خود را دارد، در صورت آموزشی بودن باید مستند و معتبر باشد و در صورت هنری بودن هم باید اصالت و جذابیت داشته باشد تا بتواند دنبال‌کنندگان خود را به‌صورت مستمر حفظ بکند.
تولید حرفه‌ای
هرگز ساخت پادکست را دست‌ِکم نگیرید. حتی اگر قصد دارید فضای کوچکی را به شکل استودیو درآورید تا کمتر هزینه کنید، نکاتی را رعایت کنید. مثلا سعی کنید در یک فضای کوچک فلت (flat) که دو تا چهار مترمربع مساحت دارد، با استفاده از شانه تخم‌مرغ تا حد امکان یک استودیوی خانگی درست کنید و با استفاده از یک میکروفون ارزان، محتوای مورد نظر را ضبط بکنید. برای این کار اصول حرفه‌ای ضبط صدا مثل نحوه نشستن (برای عملکرد بهتر دیافراگم) و فاصله مناسب با میکروفون را رعایت کنید.
کارگردانی کار
پادکست یک برنامه صوتی است؛ مثل تمام برنامه‌هایی که از رادیو پخش می‌شود؛ برنامه‌هایی که همگی کارگردان، دستیار و سایر عوامل ساخت را برای تولید به‌همراه دارند. حتی اگر برای یک آفیش اقتصادی به حداقل امکانات و عوامل بسنده می‌کنید، نقش کارگردان را نادیده نگیرید.