مشاوره شبکههای اجتماعی
این مقاله در مرداد سال ۱۴۰۰ هجری شمسی برابر با آگوست سال ۲۰۲۱ میلادی نگارش شده است؛ یعنی زمانی که جمعیت جهان به چیزی حدود هشت میلیارد نفر رسیده است. در این تاریخ حدود نیمی از مردم جهان در شبکههای اجتماعی عضویت یافتهاند و جمعیت اعضای حاضر در شبکههایی مثل ایسنتاگرام و فیسبوک بیشتر از جمعیت بسیاری از کشورهای پرجمعیت دنیاست.

قابلیت هر یک از شبکههای اجتماعی
اینستاگرام، لینکدین، فیسبوک، پینترست، توئیتر، یوتیوب، کلابهاوس و نامهای مطرح دیگری بهعنوان شبکه اجتماعی در ذهن شما جای گرفته است. اما فعالیت در هر یک از این نمونهها با توجه به قابلیتهای آنها، رویکرد متفاوتی میطلبد.
مثلا اپلیکیشن جوان کلابهاوس بر مبنای لایو (برنامه زنده) صوتی بنا نهاده شده است و امکان نشر پستهای صوتی و پادکست (podcast) را هم در اختیار کاربرانش قرار میدهد. یوتیوب بر مبنای اشتراکگذاری ویدئو شکل گرفته و شبکه اجتماعی پینترست جایی است برای معرفی هر شخص بر اساس حرفه و علایقش.
اینستاگرام هم با تجمیع قابلیتهای مختلفی که ذکر شد، نزد کاربران محبوبیت پیدا کرده و گسترش یافته است. ذکر و معرفی هر یک از این شبکههای اجتماعی در کنار جزئیات و قابلیتهایشان، مقالات مستقلی میطلبد. در ادامه درباره مهمترین مسائلی که جهت مدیریت شبکههای اجتماعی برای ادمینها و مشاوران شبکههای اجتماعی و حتی کاربران ساده قابل توجه است، نکاتی را ذکر میکنیم.

آمار جهانی
در حال حاضر تعداد اعضای اینستاگرام بیش از ۴۰۰ میلیون نفر است. در این میان بیشترین دنبالکنندگان به چهرههای شناختهشده ورزشی و هنری اختصاص دارد.
کریستیانو رونالدو نابغه پرتغالی فوتبال جهان با بیش از ۳۰۰ میلیون دنبالکننده (Follower) در جایگاه نخست قرار دارد و بعد از او دوئین جانسون (Dwayne Johnson) ، ستاره کشتی کچ و بازیگر آمریکایی و آریانا گرانده (Ariana Grande) خواننده آمریکایی با بیش از ۲۵۰ میلیون فالوئر در رتبههای دوم و سوم قرار دارند.
حالا بد نیست نگاهی به پرجمعیتترین کشورهای دنیا بیندازید. غیر از چین و هندوستان که هر یک با جمعیتی بیش از یک میلیارد نفر با فاصله بسیار، در ربتههای اول و دوم قرار دارند، جمعیت هیچیک از کشورهای بعدی بیشتر از ۴۰۰ میلیون نفر نیست.
نام کشور و جمعیت تقریبی در تابستان ۲۰۲۱
- چین: بیش از ۱.۴ میلیارد
- هندوستان: بیش از ۱.۳۷ میلیارد
- آمریکا: بیش از ۳۳۰ میلیون
- اندونزی: بیش از ۲۷۰ میلیون
- پاکستان: بیش از ۲۲۵ میلیون
- برزیل: بیش از ۲۱۰ میلیون
- نیجریه: بیش از ۲۱۰ میلیون
- بنگلادش: بیش از ۱۷۰ میلیون
- روسیه: بیش از ۱۴۵ میلیون
- مکزیک: بیش از ۱۲۵ میلیون
توصیه: در کنار نام کشورها، پرچم آنها نیز قرار بگیرد تا رنگها ایجاد جذابیت کند. دقیقا کنار این جدول، در دو ستون موازی، میتوان نام و تعداد اعضای شبکههای اجتماعی مثل اینستا، لینکدین و فیسبوک قرار بگیرد.
بررسی این آمار و ارقام بهخوبی جایگاه شبکههای اجتماعی را در زندگی امروز نشان میدهد. اما چنین جایگاه ویژهای فقط برای تقویت روابط انسانی، اجتماعی و فرهنگی یا مقولههایی مثل اطلاعرسانی مفید نیست؛ بلکه وجهه تجاری و اقتصادی بسیار مهمی دارد.
در حدی که تصدی عنوان مدیر و گرداننده صفحات شبکههای اجتماعی (admin)، تخصصی در حد مسئولان سایت و سئو محسوب میشود. چرا که پیشبرد اهداف استراتژیک در این عرصه، نیازمند دانش و تجربه است.
مشاوره مدیریت شبکههای اجتماعی
مشاوره شبکههای اجتماعی یکی از مهمترین خدمات کارخانههای تولید محتواست. برای اطلاعات جامع و کامل درباره آن به مقالات مشاوره مدیریت و مشاوره شبکههای اجتماعی مراجعه کنید. مسئولیت ادمین (admin) یا مدیر بودن در شبکههای اجتماعی، مهارتهای خاصی را میطلبد؛ از گذاشتن پستها، کپشنها و هشتگهای مناسب گرفته تا طراحی و برگزاری کمپینهای تبلیغاتی. ولی نکتهای که اهمیت دارد این است که فارغ از شگردهای کاربردی برای پیشبرد برنامههای شبکههای اجتماعی، حضور و تجربه مؤثر در این عرصه، از هر مهارت دیگری مهمتر است. یک ادمین باید بداند در چه زمان و تاریخی، محتوای بارگذاریشده او بازدید بیشتری دارد. یا اینکه مثلا با توجه به موضوع پیج و صنف مورد نظر، کدام قشر از مخاطبان، پستهای صفحه او را دنبال میکنند.
مدیریت شبکههای اجتماعی از نظر مطالعه و بررسی محتوای مناسب و پربازدید، با مدیریت پیامرسانهای پرکاربردی که امکان ایجاد کانال نیز در آنها میسر است، شباهت دارد. از این رو در سیاستهای مشاوره شبکههای اجتماعی، مسائلی از قبیل telegram marketing هم گنجانده شده است.

قابلیت هر یک از شبکههای اجتماعی
اینستاگرام، لینکدین، فیسبوک، پینترست، توئیتر، یوتیوب، کلابهاوس و نامهای مطرح دیگری بهعنوان شبکه اجتماعی در ذهن شما جای گرفته است. اما فعالیت در هر یک از این نمونهها با توجه به قابلیتهای آنها، رویکرد متفاوتی میطلبد.
مثلا اپلیکیشن جوان کلابهاوس بر مبنای لایو (برنامه زنده) صوتی بنا نهاده شده است و امکان نشر پستهای صوتی و پادکست (podcast) را هم در اختیار کاربرانش قرار میدهد. یوتیوب بر مبنای اشتراکگذاری ویدئو شکل گرفته و شبکه اجتماعی پینترست جایی است برای معرفی هر شخص بر اساس حرفه و علایقش.
اینستاگرام هم با تجمیع قابلیتهای مختلفی که ذکر شد، نزد کاربران محبوبیت پیدا کرده و گسترش یافته است. ذکر و معرفی هر یک از این شبکههای اجتماعی در کنار جزئیات و قابلیتهایشان، مقالات مستقلی میطلبد. در ادامه درباره مهمترین مسائلی که جهت مدیریت شبکههای اجتماعی برای ادمینها و مشاوران شبکههای اجتماعی و حتی کاربران ساده قابل توجه است، نکاتی را ذکر میکنیم.

۵ نکته اساسی برای مدیریت شبکههای اجتماعی
اهمیت خلاقیت در محتوای تولیدی میتواند وجه تمایز شما با تمام دنیا باشد.
با عنوان و موضوع کاملا مشخصی شروع کنید!
خیلی از جوانان جویای نام و کام در عرصه فضای مجازی، با توجه به روحیه خلاق خود، ایدههای بسیار زیادی در سر دارند و دلشان میخواهد در کوتاهترین مدت زمان ممکن، تمام آنها را عملیاتی کنند. اما واقعیت این است که در هر زمینهای، مراحل تثبیت کار باید گام به گام طی شود. بزرگترین برندهایی که امروزه تجارت الکترونیک خود را در عرصههای مختلف گسترش دادهاند، ابتدا صرفا با یک یا چند موضوع کوچک و مشخص کار خود را آغاز کردهاند.
پس شما هم عنوان و موضوع کاملا مشخصی برای صفحه اختصاصی خود در شبکه اجتماعی مورد نظرتان انتخاب کنید و از بلندپروازی بپرهیزید. مخاطب شما از خواندن شناسنامه و شرح خدمات شما نباید سرگیجه بگیرد. چه بسا اغراق و معرفی بلندپروازانه و بهدور از واقعیت، موجب بیاعتمادی مخاطبان شما شود. مطمئن باشید که اگر گام نخست را بهدرستی بردارید، در مراحل بعدی، خودتان مجبور میشوید کسبوکارتان را گسترش دهید.
گروه مخاطبان خود را بشناسید!
برای تحقق بهتر اهداف مرحله اول، باید دقیقا روی مجموعه مشخصی از کاربران تمرکز کنید. قاعدتا در ابتدای کار و در شرایطی که هنوز خدمات زیادی ارائه نمیدهید، هر کسی برای دنبال کردن شما، انگیزه کافی ندارد. پس باید به این نکته فکر کنید که چطور در مرحله اول، مخاطبان اصلی خود را جذب کنید و در مراحل بعدی بر تعداد آنها بیفزایید.
برای اینکه مجموعه مشخصی از کاربران را برای خود تعریف کنید، باید این عناصر را در نظر داشته باشید:
سن مخاطبان، شغل و میزان تحصیلات آنها و البته ویژگیهای دیگری که قطعا در این زمینه تأثیرگذار خواهند بود.
تثبیت وضعیت
پس از ایجاد حساب کاربری مورد نظر با عنوان مناسب و بعد از اینکه به اندازه کافی کاربران علاقهمند را بهعنوان مخاطب خود جذب کردید، باید موقعیت و وضیعت ایجادشده را با سیاستهای درست، تثبیت کنید. به این ترتیب، اگر در زمینه فروش اینترنتی از طریق شبکه اجتماعی فعال هستید، باید با ارائه بهترین خدمات پشتیبانی، هیچگاه مخاطبان خود را تنها نگذارید و آنها را ناامید نکنید.
گسترش گام به گام کار
پس از تثبیت وضعیت، کمکم میتوانید کار خود را گسترش دهید. همانطور که در ابتدا گفتیم، گسترش کار و بلندپروازی یکباره رخ نمیدهد. پس وقتی در زمینه خاصی نزد مخاطبان خود شناخته شدید، رفتهرفته میتوانید در زمینههای مشابه نیز ورود کنید و خود را به مخاطبان معرفی کنید.
در نظر داشته باشید که برای انجام چنین کاری، باید سیاستگذاری و طرحهای مناسبی برای جذب مخاطبان جدید داشته باشید؛ مخاطبان جدیدی که خواست و سلیقه متفاوتی دارند. بنابر این برای گسترش کار، حتما باید بهروز باشید و با تولید محتوای مناسب نظر کاربران را به خود جلب کنید.
مطالعات آماری و پایش همیشگی
مطالعات آماری درباره بازدیدکنندگان وبسایتها از مطالعه رفتار کاربران شبکههای اجتماعی پیچیدهتر است. پس این موضوع را در نظر داشته باشید که همیشه میتوانید بهسادگی با مطالعه عناصر مشخص، بازخورد محتوا و جایگاه صفحه خود را بررسی کنید.
مهمترین و البته بارزترین عناصری که در این زمینه میتوانیم از آنها یاد کنیم، میزان بازدید و میزان پسندیده شدن هر پست در شبکه اجتماعی است (view and like) . شما میتوانید براساس این عناصر، نمودارهایی برای خودتان رسم بکنید، و فراز و فرود فعالیت خود را مشاهده کنید و دلیل آن را با توجه به تحلیل محتوای خود، بررسی کنید. به این ترتیب سلیقه مخاطبان خود را بهترین درک خواهید کرد و با تولید محتوای بهتر، به موفقیت بیشتری خواهید رسید.