عکاسی مدلینگ چیست؟
صنعت مدلینگ و پیوند دیرینه آن با تبلیغات
امروزه یکی از خدمات خاص و متفاوت شرکت‌های تبلیغاتی و کارشناسان عرصه تولید محتوا، پکیج‌هایی است که به فعالان صنعت مدلینگ ارائه می‌دهند که مهم‌ترین عنصر تشکیل‌دهنده آن، عکاسی مدلینگ است.
درباره مدلینگ و چیستی آن، قطعاً تا کنون چیزهای زیادی دیده و شنیده‌اید. صنعتی که در دهه گذشته، بیش از پیش در ایران احیا شد و اکنون مدل‌های خانم و آقا با مؤسسات تبلیغاتی، برندهای نامدار پوشاک و سایر نامداران عرصه مُد به‌صورت دائمی کار می‌کنند. اما دقیقاً چه نوع فعالیتی مصداق مدلینگ است؟
مدلینگ یا مادلینگ چیست؟
مدلینگ (modeling) صنعتی است که به‌واسطه آن جدیدترین محصولات عرصه مد و پوشاک در قالب یک نمایش عمومی (public performance) یا از طریق عکس‌ها و ویدئوهای تبلیغاتی به مخاطبان و علاقه‌مندان آن ارائه می‌شود. برای اجرای این نمایش و همچنین برای فیلم‌برداری و عکاسی جهت ارائه محتوای تصویری مربوط به مدلینگ، از افرادی استفاده می‌شود که در اصطلاح به آنها مدل گفته می‌شود.
مدل‌ها معمولاً افرادی هستند که به‌صورت حرفه‌ای برنامه‌های تناسب اندام (fitness) را دنبال می‌کنند تا با پیروی از الگوهای مناسب سلامت و تغذیه، همواره هیکل خوش‌فرم و جذابی داشته باشند. خیلی از مدل‌ها پس از کسب شهرت در این زمینه، وارد عرصه‌های هنری مختلفی مانند بازیگری و … می‌شوند. در زبان فارسی از کلمه مانکن (mannequin) هم به این معنا استفاده می‌شود و اگر از دنبال‌کنندگان سریال‌های شبکه خانگی باشید، حتماً با سریال مانکن آشنا هستند. البته در زبان انگلیسی، مانکن فقط به معنای مجسمه ساده و انسان‌نمایی است که برای نمایش کیفیت لباس، در ویترین مغازه‌ها قرار می‌گیرد. کما اینکه در زبان فارسی هم این استعمال رایج‌تر است.
شایان ذکر است که مدلینگ فقط مخصوص نمایش پوشاک و تولیدات برندهای خاص نیست. بسیاری از فعالان مدلینگ بعد از کسب مهارت و دیده شدن جلوی دوربین، در انواع تبلیغات و تیزرها به‌عنوان بازیگر حضور به هم می‌رسانند.
تاریخچه مدلینگ
آغاز صنعت مدلینگ را میانه قرن ۱۹ میلادی می‌دانند. از این زمان که رفته‌رفته نام‌های خاصی به‌عنوان تولیدکننده عناصر سازنده مُد مثل پوشاک و ساعت مطرح می‌شد، صنعت مدلینگ به‌ویژه در فرانسه رشد کرد. خیلی از مورخان ایجاد خانه‌های مد پاریس (Parisian fashion houses / house model) را مصداق تولد مدلینگ و این صنعت تبلیغاتی به حساب می‌آورند. به‌هرحال این صنعت امروز ابعاد بسیار گسترده‌ای پیدا کرده است و یکی از درآمدزاترین فعالیت‌های تبلیغاتی و هنری به حساب می‌آید.
درباره مدلینگ به این نکته اشاره کردیم که اجرای آن در خانه‌های مد و در حضور تماشاگران (که معمولاً ژورنالیست‌ها، نقد‌نویس‌ها و طرفداران این عرصه هستند) نوعی نمایش عمومی است. اما تفاوت بارز این نمایش با هنرهای نمایشی (performance art) نداشتن سناریوی روایی و دیالوگ است. در خانه‌های مد، معمولاً مدل‌ها پشت سر هم روی صحنه حاضر می‌شوند و بدون اینکه چیزی به زبان بیاورند، لباس و زیورآلاتی را که به تن دارند، نمایش می‌دهند و از صحنه خارج می‌شوند.
از عکاسی مد و پوشاک تا عکاسی مدلینگ
قاعدتاً از بدو ایجاد خانه‌های مد و از زمان چاپ مجلاتی که آخرین رویدادها و محصولات این صنعت را پوشش می‌دادند، عکاسی مد و پوشاک نیز به وجود آمده است. اما عکاسی مدلینگ، معنای تخصصی‌تری از عکاسی مد و پوشاک دارد و معمولاً مقصود از آن عکاسی از افرادی است که در این صنعت به عنوان مدل مطرح هستند. برای عکاسی مدلینگ، در یک استودیو یا منظره تعیین‌شده، مدل‌ها با پوشاک و زیورآلاتی که تبلیغ می‌کنند، با ژستی که طراح تبلیغات یا عکاس از آنها می‌خواهد، مقابل دوربین قرار می‌گیرند.
عکاسی مدلینگ چه تفاوتی با انواع دیگر عکاسی تبلیغاتی دارد؟
در مقاله عکاسی تبلیغاتی به این نکته اشاره کردیم که عکاسی تبلیغاتی از عکاسی تجاری و عکاسی صنعتی گسترده‌تر است و درواقع عکاسی تجاری و صنعتی، به‌نوعی زیرمجموعه‌های عکاسی تبلیغاتی هستند. اکنون باید عکاسی مدلینگ را هم در کنار عکاسی تجاری و صنعتی، یک نمونه دیگر از انواع نمونه‌های عکاسی تبلیغاتی به حساب بیاوریم.
عکاسی مدلینگ، هم جنبه تبلیغاتی دارد و هم جنبه تجاری. اما چیزی که آن را از عکاسی تجاری متمایز می‌کند این است که حضور یک مدل عکاسی در آن ضروری است تا با پوشیدن لباس مورد نظر و گرفتن ژست‌های خاص، محتوای تبلیغاتی دلخواه را خلق بکند.
مهم‌ترین نکات درباره عکاسی مدلینگ
تنظیم جزئیات براساس لوکیشن و سایر عناصر
اگر می‌خواهید در استودیو عکاسی کنید، شرایط کاملاً با محیط خارجی متفاوت خواهد بود. غالباً زمینه کار شما در استودیو کروماکی است و به اقتضای طرحی که در ذهن دارید، باید جهت و شدت نور را تعیین کنید و با استفاده از لایت‌باکس، فلش چتری و سایر ملزومات به خواسته خود برسید. انتخاب لنز شما هم بسته به شرایط متفاوت خواهد بود. مثلاً شاید ترجیح دهید در استودیو از لنز نرمال استفاده کنید و شاید بیرون از استودیو به‌واسطه نمایی که مدل را مقابل آن جای داده‌اید، لنز واید را به کار ببرید. انتخاب رنگ لباسِ مدل و رنگ زمینه بسیار اهمیت دارد. در چنین شرایطی عموما باید این رنگ‌ها مکمل یکدیگر باشند.
رعایت اصول اولیه و قوانین عکاسی
هرگز خود را بی‌نیاز از قواعد علم عکاسی ندانید. برخی تصور می‌کنند این قوانین صرفاً برای عکاسی خلاقه و عکاسی خارج از استودیو هستند و عکاسی مدلینگ مقابل کروماکی یا در شرایط مشابه از چنین قوانینی پیروی نمی‌کند. مثلا تصور می‌کنند. مثلاً تصور می‌کنند چون عموماً در محیط داخلی عکاسی می‌کنند و با استفاده از نرم‌افزارهای ادیت خروجی نهایی را ارائه می‌دهند، چرا باید به قانون ساعت طلایی (golden hour) یا لحظه قطعی (decisive moment) توجه کنند. در حالی که اگر به خودشان این امکان را بدهند که همراه با مدل در ساعات طلایی (بعد از طلوع و قبل از غروب) از استودیو خارج شوند، بهترین عکس‌ها را خواهند گرفت. چنین عکس‌هایی هم مجدداً قابلیت ادیت و اصلاح دارند و چه بسا که خروجی بهتری هم داشته باشند.
مدل به مثابه بازیگر و عکاس در جایگاه بازیگردان
همان‌طور که در ساخت فیلم، بازیگردان به بازیگران کمک می‌کند تا نقش خود را به‌خوبی ایفا کنند، عکاس هم باید مدل را برای اجرای ایده‌ها و ژست‌های طراحی‌شده یاری کند تا بهترین نتیجه به دست بیاید. تفاوت عمده عکاسی مدلینگ از اقسام دیگر عکاسی، همین موضوع است. شما تا می‌توانید باید از سوژه بازی بگیرید؛ نه اینکه به ساده‌ترین حالات کلیشه‌ای بسنده کنید.
در مقاله‌های دیگر عکاسی به نکات مشابه و مختلفی اشاره کرده‌ایم و با مرور نکاتی درباره دوربین از قبیل تنظیم ISO، انتخاب لنز و … توصیه‌هایی برای آغاز کار به شما ارائه داده‌ایم. اما نکته بسیار مهم دیگری نیز وجود دارد و آن این است که بتوانید در بهترین بستر، عکس‌های خود را به مخاطبان‌تان نشان دهید. مخاطبان صنعت مدلینگ سلیقه‌های متنوعی دارند. عده‌ای با تحصیلات مرتبط، متخصص و منتقد این مقوله هستند و نگاه بسیار سخت‌گیرانه‌ای دارند. اما سایر مخاطبان که از اقشار مختلف جامعه هستند، هر یک به تبع عناصر مختلف مانند فرهنگ، محل زندگی، تحصیلات، شغل و … ممکن است سلیقه متفاوتی داشته باشند. اینجاست که کار شما دشوارتر می‌شود. زیرا باید زبان ارتباط با مخاطبان را بلد باشید و بدانید از چه طریق و کجا می‌خواهید هنرتان را به آنها ارائه بدهید.