جمعه سیاه (Black Friday) چیست و از چه زمانی شروع شده است؟
بلک فرایدی (Black Friday) یا جمعه سیاه بیشتر در ایالات متحده روز بعد از شکرگزاری یعنی آخرین جمعه ماه نوامبر برگزار می شود. از سال ۲۰۰۵ تاکنون به عنوان شلوغ ترین روز خرید در طی یک سال است، که یک روز قبل از شروع تعطیلات سال نو یا همان کریسمس شروع می شود، و فروسندگان تخفیف های بسیاری بر روی همه اجناس خود می گذارند، و از طریق همین تخفیف ها سودهای بسیاری بدست می آورند. با مدیاشو در این مقاله همراه باشید.
اصطلاح جمعه سیاه از کجا آمده است؟
جمعه سیاه (Black Friday) اشاره به ۲۴ سپتامبر ۱۸۶۹، تاریخ هراس مالی در ایالات متحده توسط دلالان طلا دارد. بسیاری از مردم معتقدند اصطلاح جمعه سیاه ریشه در معنای سیاه به معنای “نشان دادن سود” دارد. که در گذشته تاجران و صاحبان کسب و کار برای نشان دادن سود یا ضرر ار رنگ سیاه به معنای سود و قرمز به معنای ضرر استفاده می‌کردند.
در واقع از لحاظ تاریخی، رنگ مشکی با روزهای پر استرس اقتصادی در مقابل روزهای پررونق موفقیت تجاری همراه بوده است. اولین جمعه سیاه در سال ۱۸۶۹ پس از آن که جی گولد سرمایه‌دار و جیمز فیسک تاجر راه‌آهن تلاش کردند، بازار طلا را به هم بزنند، رخ داد که در نهایت منجر به وحشت مالی و فروپاشی بازار شد. کمی بیش از ۶۰ سال بعد، در ۲۹ اکتبر ۱۹۲۹، سقوط دیگری در بازار سهام که سه شنبه سیاه نامیده می‌شود، شروع رکود بزرگ را نشان داد.
منشأ واقعی جمعه سیاه به معنای ” فاجعه یا بدبختی” مشخص شده است. و حدود ۱۰ سال بعد یعنی اوایل ۱۹۶۱، پلیس‌های راهنمایی و رانندگی فیلادلفیا از جمعه سیاه برای بعد از روز شکرگزاری استفاده کردند. آنها مجبور بودند در شیفت‌های ۱۲ ساعته در ترافیک‌های وحشتناک کار کنند، و به خاطر نزدیک شدن به شروع سال نو مردم برای شروع خرید تعطیلات خود به شهر می‌آمدند. این اصطلاح در میان خریداران و بازرگانان فیلادلفیا رایج شد. و از آنجا در سراسر کشور مطرح شد. دهه ۱۹۸۰ جمعه سیاه را به شکلی که امروز می‌شناسیم به وجود آمد. در حالی که عبارات سیاه و قرمز در دنیای تجارت برای توصیف سود و زیان استفاده می‌شود، و این برای یکی از شلوغ‌ترین روزهای خرید سال یعنی شروع سال نو است.
جمعه سیاه یا بلک فرایدی به کجاها رفت؟
جمعه سیاه یا بلک فرایدی بعد از ایالات متحده آمریکا به خیلی از شهرها و کشورها مثل ایران وارد شد. چرا که فروشندگان می توانند، در این روز نسبت به ماه های دیگر سال سود بسیاری کنند. و مردم به خاطر نزدیک شدن به سال نو خریدهای متنوعی برای خود و عزیزانشان می کنند. هرجای دنیا چه مرد و چه زن دنبال اجناس تخفیف دار هستند.
این بهترین فرصت هم برای فروشندگان هم خریداران است. البته جمعه سیاه در کشورهای دیگر مثل اواخر ماه اسفند داخل ایران است، که دستفروش‌ها در گوشه و کنار خیابان‌ها محصولات خود را با قیمت‌های مناسب به فروش می‌رسانند، و تخفیف‌های زیادی در فروشگاه‌های زنجیره‌ای، مغازه‌داران و هر صنف دیگری چه آنلاین و چه آفلاین مشاهده می‌کنیم و جمعه سیاه هم یک فرصت دیگر و عالی برای فروش و سود فروشندگان صنف‌های مختلف و تخفیف‌های ویژه برای مشتریان در هر طیف محصولی است و یک پایان خوب و پرسود برای فروشندگان و خریداران در پایان فصل پاییز است.
جمعه سیاه سود کمتر یا ضرر بیشتر؟
بلک فرایدی به معنی تخفیف‌های دیوانه‌کننده از طرف قروشندگان است. ولی اجناسی شامل تخفیف محسوب می‌شوند که در طی سال فروشندگان سود خود را از محصول‌های شامل تخفیف کرده‌اند و در این روز با قیمتی مناسب‌تر ولی نه خیلی ارزان که باعث ضررشان شود در اختیار مشتریان خود می گذارند تا تشویقی برای آنها شود تا خرید بیشتری داشته باشند و ممکن است محصولی که مشتری قبلا با قیمت x نتوانسته بخرد و از نظرش گران بوده در جمعه سیاه یا اواخر سال با قیمت مثلا ۱۰ الی ۲۰ هزارتومان ارزان تر خریداری می کند و این یک بازی ذهنی و جذاب از سمت فروشندگان برای مشتریان است.
مشتری هر چند کم تخفیف را دوست دارد و از این موضوع استقبال می کنند و ممکن است برای خریدهای آنلاین تا ساعت‌های زیادی در فضای مجازی به دنبال محصول موردنیاز خود باشند یا به صورت حضوری برای خرید اجناس تخفیف دار مراجعه کنند. درواقع در این روزها سود برای هردو طرف مشتری و فروشنده محسوب می شود.
در این سال های اخیر به خاطر شیوع بیماری کرونا مشتریان علاقه بیشتری به خریدهای آنلاین و فروشگاه های مجازی نشان دادند که این موضوع هم برای بسیاری از صاحبان کشب و کارهای کوچک که جای مشخصی برای فروش محصولات خود نداشتند یا حتی صاحبان کسب و کارهای بزرگ به خاطر جلوگیری از ازدحام جمعیت در مغازه هایشان و عدم کنترل و رسیدگی مناسب به مشتری سود بسیاری داشته است.
آمار جهانی سود سالیانه به واسطه جمعه سیاه
طبق گفته Mastercard SpendingPulse، که هزینه‌های کل کارت‌ها و پول نقد را بررسی می‌کند، فروش جمعه سیاه ۲۰۲۱ در فروشگاه‌ها و آنلاین شاپ ها تا اواسط صبح ۱۲ درصد افزایش یافت . داده‌های شرکت نرم‌افزار Salesforce نشان می‌دهد که تا ظهر به وقت شرقی، خریداران در مجموع ۵٫۸ میلیارد دلار خرج کرده‌اند که ۷ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش یافته است.
استیو سادوو، مشاور ارشد مسترکارت و مدیر عامل سابق یا فروشگاه های زنجیره ای ساکس، در گزارشی گفت: «هزینه های خرده فروشی در طول روز در حال افزایش بوده است. از ساعت ۳ بعد از ظهر امروز، Mastercard SpendingPulse گزارش می دهد که کل فروش خرده فروشی در مقایسه با سال گذشته نزدیک به ۳۰ درصد افزایش یافته است و فروش پوشاک و فروشگاه های بزرگ پیشتاز Adobe Digital Insights مصرف کنندگانی که در روز شکرگزاری ۵٫۱ میلیارد دلار هزینه کرده اند، انتظار می رود در روز جمعه بین ۸٫۸ تا ۹٫۶ میلیارد دلار هزینه کنند. این شرکت تحقیقات بازار پیش بینی می کند که فروش آنلاین در ماه های نوامبر و دسامبر به رکورد ۲۰۷ میلیارد دلار خواهد رسید که نسبت به سال گذشته ۱۰ درصد افزایش را نشان می دهد.
طبق اعلام فدراسیون ملی خرده فروشی، انتظار می رود بیش از ۱۰۸ میلیون نفر در جمعه سیاه از فروشگاه ها یا آنلاین خرید کنند. آمار نهایی هزینه‌ها برای جمعه سیاه نشان می‌دهد که آیا شتابی که در اوایل فصل شروع شده بود در کل دوره خرید روز شکرگزاری باقی بماند. طبق گفته Salesforce، محبوب ترین دسته های خرید آنلاین در سال جاری کیف های دستی، کفش و لوازم خانگی لوکس بودند.
علیرغم افزایش تجارت الکترونیک، خرده‌فروشان آنلاین گزارش می‌دهند که در میان اختلالات زنجیره تامین مرتبط با همه‌گیری COVID-19، محصولات بیشتری در انبار موجود نیستند . بر اساس گزارش Adobe، چنین پیام‌هایی که در انبار موجود نیستند، ۱۶۷ درصد بیشتر از قبل از همه‌گیری در ژانویه ۲۰۲۰ هستند.